Tweet
Mường Lay – “Bản giao hưởng” du lịch cộng đồng bên lòng hồ sông Đà
Ẩn mình giữa non cao và mặt nước mênh mang của lòng hồ thủy điện Sơn La, Mường Lay (Điện Biên) không chỉ là giao điểm của ba dòng sông – Đà, Nậm Na, Nậm Lay – mà còn là nơi quy tụ vẻ đẹp sơn thủy hữu tình cùng những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng Thái trắng. Từ một vùng đất từng gắn liền với hy sinh khi xây dựng thủy điện, Mường Lay hôm nay đang chuyển mình trở thành điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn bậc nhất vùng Tây Bắc.
Vẻ đẹp non nước hữu tình nơi ngã ba sông
Mường Lay nằm ở vị trí độc nhất vô nhị – nơi giao cắt của ba dòng nước lớn và là một trong số ít đô thị sơn thủy ở Việt Nam. Sau khi thủy điện Sơn La hoàn thành, vùng lòng hồ hình thành đã mang lại cho Mường Lay cảnh quan mới: mặt hồ trong xanh bao phủ bản làng, đồi núi in bóng lên mặt nước, tạo nên một bức tranh thủy mặc đẹp đến nao lòng.
Từ một thị xã chịu ảnh hưởng lớn của việc tái định cư, Mường Lay đã chọn hướng đi bền vững: phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và làng nghề truyền thống. Đây không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là con đường gìn giữ linh hồn văn hóa Thái trắng – dân tộc sinh sống đông đảo nơi đây.
Trải nghiệm đậm bản sắc từ chính đôi bàn tay người dân
Khi đến Mường Lay, du khách sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc mà còn trở thành một phần trong đời sống bản địa. Những điệu xòe Thái nhịp nhàng, tiếng khèn ngân vang bên lửa trại, hay khung cảnh những người phụ nữ tỉ mỉ dệt thổ cẩm… tất cả tạo nên một trải nghiệm đậm tính văn hóa.
Đặc biệt, món bánh khẩu xén và khẩu chí chọp – hai đặc sản truyền thống của người Thái trắng – đã trở thành “đại sứ ẩm thực” của vùng đất này. Du khách có thể trực tiếp trải nghiệm quy trình làm bánh: từ ngâm gạo nếp, xay bột, tạo hình đến chiên giòn. Không chỉ dừng ở sản phẩm truyền thống, những chiếc bánh giờ đây đã được chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh, góp mặt ở nhiều hội chợ trong và ngoài khu vực.
Bên cạnh đó, các hộ dân còn giới thiệu nghề dệt thổ cẩm, đan lát, chế biến món ăn truyền thống, cho phép du khách được “chạm tay” vào đời sống thường nhật của đồng bào.
Lênh đênh trên lòng hồ – nét quyến rũ mới của Mường Lay
Một trong những trải nghiệm được du khách yêu thích nhất tại Mường Lay chính là ngồi thuyền dạo hồ, len lỏi qua những dãy núi, bản làng ẩn hiện giữa sương mờ buổi sớm. Khi ánh nắng đầu ngày nhuộm vàng mặt nước, từng mái nhà sàn ven hồ hiện lên như một bức tranh yên bình, tĩnh lặng.
Du khách có thể theo chân ngư dân đánh cá, trải nghiệm kéo lưới, bắt tôm, chế biến món ăn ngay trên thuyền – một trải nghiệm vừa lạ lẫm, vừa đậm chất Tây Bắc.
Du lịch cộng đồng – hướng đi bền vững
Đón đầu xu hướng du lịch trải nghiệm, chính quyền phường Mường Lay đã và đang hỗ trợ người dân phát triển mô hình homestay cộng đồng. Hiện toàn phường có hơn 30 hộ làm dịch vụ du lịch, sức chứa khoảng 500 khách, tập trung quanh khu vực ven hồ.
Không chỉ cung cấp nơi nghỉ dưỡng, các hộ còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như: đi thuyền dạo hồ, múa xòe truyền thống, hướng dẫn làm bánh, tham quan di tích lịch sử và dệt thổ cẩm. Đây là yếu tố giúp Mường Lay giữ chân du khách, kéo dài thời gian lưu trú và tăng hiệu quả kinh tế cho người dân.
Ngoài ra, Lễ hội đua thuyền đuôi én, Ngày hội Văn hóa – Thể thao các dân tộc, hay các hội chợ vùng cao được tổ chức định kỳ hằng năm, trở thành điểm hẹn văn hóa sôi động và là công cụ quảng bá hình ảnh Mường Lay ra cả nước.
Kinh nghiệm du lịch Mường Lay
- Thời điểm đẹp nhất:
Từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau – khi trời khô ráo, mực nước hồ thấp, dễ đi lại và có nhiều hoạt động lễ hội.
- Di chuyển:
Từ TP. Điện Biên Phủ, đi xe máy hoặc ô tô dọc Quốc lộ 12 khoảng 60km đến phường Mường Lay. Đường đi đẹp, dễ kết hợp hành trình tới Mường Phăng, Điện Biên Phủ hoặc Tủa Chùa.
- Lưu trú:
Nên chọn homestay ven hồ để tận hưởng không khí trong lành, tham gia hoạt động cùng người dân. Nên đặt trước nếu đi vào mùa lễ hội.
- Ăn uống:
Đừng bỏ qua các món đặc sản như: khẩu xén, khẩu chí chọp, cá nướng lòng hồ, xôi ngũ sắc, canh bon, thịt trâu gác bếp...
- Lưu ý:
Giữ gìn môi trường, tôn trọng phong tục địa phương, hạn chế tiếng ồn và xả rác trong khu dân cư, đặc biệt tại các không gian tín ngưỡng, nhà sàn truyền thống.
Mường Lay – từ tái thiết đến trỗi dậy
Sự kiện phường Mường Lay xác lập kỷ lục Việt Nam về mật độ nhà sàn truyền thống Thái trắng vào tháng 5/2024 là minh chứng cho quyết tâm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa. Với gần 1.200 nhà sàn trên tổng số 3.200 hộ dân, vùng đất này trở thành bảo tàng sống động về văn hóa Thái trắng giữa đại ngàn Tây Bắc.
Dù còn nhiều thách thức về hạ tầng, nguồn nhân lực và khả năng quảng bá, nhưng với sự đồng lòng của chính quyền – người dân, cùng chiến lược rõ ràng, Mường Lay đang thực sự hồi sinh sau những năm tháng nhường đất cho thủy điện.
Từ vùng đất từng chìm trong nước lũ thủy điện, Mường Lay hôm nay đã viết nên một câu chuyện mới: câu chuyện về sự thích nghi, hồi sinh và vươn lên từ văn hóa truyền thống. Với cảnh sắc sơn thủy hữu tình, nghề truyền thống độc đáo và bản sắc đậm đà, Mường Lay xứng đáng là viên ngọc xanh mới của du lịch Tây Bắc – nơi lưu giữ những điều nguyên bản nhất về con người, đất và văn hóa Việt.
Ẩn mình giữa non cao và mặt nước mênh mang của lòng hồ thủy điện Sơn La, Mường Lay (Điện Biên) không chỉ là giao điểm của ba dòng sông – Đà, Nậm Na, Nậm Lay – mà còn là nơi quy tụ vẻ đẹp sơn thủy hữu tình cùng những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng Thái trắng. Từ một vùng đất từng gắn liền với hy sinh khi xây dựng thủy điện, Mường Lay hôm nay đang chuyển mình trở thành điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn bậc nhất vùng Tây Bắc.
Vẻ đẹp non nước hữu tình nơi ngã ba sông
Mường Lay nằm ở vị trí độc nhất vô nhị – nơi giao cắt của ba dòng nước lớn và là một trong số ít đô thị sơn thủy ở Việt Nam. Sau khi thủy điện Sơn La hoàn thành, vùng lòng hồ hình thành đã mang lại cho Mường Lay cảnh quan mới: mặt hồ trong xanh bao phủ bản làng, đồi núi in bóng lên mặt nước, tạo nên một bức tranh thủy mặc đẹp đến nao lòng.
Từ một thị xã chịu ảnh hưởng lớn của việc tái định cư, Mường Lay đã chọn hướng đi bền vững: phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và làng nghề truyền thống. Đây không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là con đường gìn giữ linh hồn văn hóa Thái trắng – dân tộc sinh sống đông đảo nơi đây.
Trải nghiệm đậm bản sắc từ chính đôi bàn tay người dân
Khi đến Mường Lay, du khách sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng cảnh sắc mà còn trở thành một phần trong đời sống bản địa. Những điệu xòe Thái nhịp nhàng, tiếng khèn ngân vang bên lửa trại, hay khung cảnh những người phụ nữ tỉ mỉ dệt thổ cẩm… tất cả tạo nên một trải nghiệm đậm tính văn hóa.
Đặc biệt, món bánh khẩu xén và khẩu chí chọp – hai đặc sản truyền thống của người Thái trắng – đã trở thành “đại sứ ẩm thực” của vùng đất này. Du khách có thể trực tiếp trải nghiệm quy trình làm bánh: từ ngâm gạo nếp, xay bột, tạo hình đến chiên giòn. Không chỉ dừng ở sản phẩm truyền thống, những chiếc bánh giờ đây đã được chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh, góp mặt ở nhiều hội chợ trong và ngoài khu vực.
Bên cạnh đó, các hộ dân còn giới thiệu nghề dệt thổ cẩm, đan lát, chế biến món ăn truyền thống, cho phép du khách được “chạm tay” vào đời sống thường nhật của đồng bào.
Lênh đênh trên lòng hồ – nét quyến rũ mới của Mường Lay
Một trong những trải nghiệm được du khách yêu thích nhất tại Mường Lay chính là ngồi thuyền dạo hồ, len lỏi qua những dãy núi, bản làng ẩn hiện giữa sương mờ buổi sớm. Khi ánh nắng đầu ngày nhuộm vàng mặt nước, từng mái nhà sàn ven hồ hiện lên như một bức tranh yên bình, tĩnh lặng.
Du khách có thể theo chân ngư dân đánh cá, trải nghiệm kéo lưới, bắt tôm, chế biến món ăn ngay trên thuyền – một trải nghiệm vừa lạ lẫm, vừa đậm chất Tây Bắc.
Du lịch cộng đồng – hướng đi bền vững
Đón đầu xu hướng du lịch trải nghiệm, chính quyền phường Mường Lay đã và đang hỗ trợ người dân phát triển mô hình homestay cộng đồng. Hiện toàn phường có hơn 30 hộ làm dịch vụ du lịch, sức chứa khoảng 500 khách, tập trung quanh khu vực ven hồ.
Không chỉ cung cấp nơi nghỉ dưỡng, các hộ còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như: đi thuyền dạo hồ, múa xòe truyền thống, hướng dẫn làm bánh, tham quan di tích lịch sử và dệt thổ cẩm. Đây là yếu tố giúp Mường Lay giữ chân du khách, kéo dài thời gian lưu trú và tăng hiệu quả kinh tế cho người dân.
Ngoài ra, Lễ hội đua thuyền đuôi én, Ngày hội Văn hóa – Thể thao các dân tộc, hay các hội chợ vùng cao được tổ chức định kỳ hằng năm, trở thành điểm hẹn văn hóa sôi động và là công cụ quảng bá hình ảnh Mường Lay ra cả nước.
Kinh nghiệm du lịch Mường Lay
- Thời điểm đẹp nhất:
Từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau – khi trời khô ráo, mực nước hồ thấp, dễ đi lại và có nhiều hoạt động lễ hội.
- Di chuyển:
Từ TP. Điện Biên Phủ, đi xe máy hoặc ô tô dọc Quốc lộ 12 khoảng 60km đến phường Mường Lay. Đường đi đẹp, dễ kết hợp hành trình tới Mường Phăng, Điện Biên Phủ hoặc Tủa Chùa.
- Lưu trú:
Nên chọn homestay ven hồ để tận hưởng không khí trong lành, tham gia hoạt động cùng người dân. Nên đặt trước nếu đi vào mùa lễ hội.
- Ăn uống:
Đừng bỏ qua các món đặc sản như: khẩu xén, khẩu chí chọp, cá nướng lòng hồ, xôi ngũ sắc, canh bon, thịt trâu gác bếp...
- Lưu ý:
Giữ gìn môi trường, tôn trọng phong tục địa phương, hạn chế tiếng ồn và xả rác trong khu dân cư, đặc biệt tại các không gian tín ngưỡng, nhà sàn truyền thống.
Mường Lay – từ tái thiết đến trỗi dậy
Sự kiện phường Mường Lay xác lập kỷ lục Việt Nam về mật độ nhà sàn truyền thống Thái trắng vào tháng 5/2024 là minh chứng cho quyết tâm gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa. Với gần 1.200 nhà sàn trên tổng số 3.200 hộ dân, vùng đất này trở thành bảo tàng sống động về văn hóa Thái trắng giữa đại ngàn Tây Bắc.
Dù còn nhiều thách thức về hạ tầng, nguồn nhân lực và khả năng quảng bá, nhưng với sự đồng lòng của chính quyền – người dân, cùng chiến lược rõ ràng, Mường Lay đang thực sự hồi sinh sau những năm tháng nhường đất cho thủy điện.
Từ vùng đất từng chìm trong nước lũ thủy điện, Mường Lay hôm nay đã viết nên một câu chuyện mới: câu chuyện về sự thích nghi, hồi sinh và vươn lên từ văn hóa truyền thống. Với cảnh sắc sơn thủy hữu tình, nghề truyền thống độc đáo và bản sắc đậm đà, Mường Lay xứng đáng là viên ngọc xanh mới của du lịch Tây Bắc – nơi lưu giữ những điều nguyên bản nhất về con người, đất và văn hóa Việt.